Miasto to żywy i złożony organizm. I tak jak każdy organizm składa się z wielu elementów tworzących jedną funkcjonalną całość. Jane Jacobs w swojej książce pt. Śmierć i życie wielkich miast Ameryki napisała: „Miasta mają zdolność dostarczania czegoś każdemu, tylko dlatego i tylko wtedy, gdy są one tworzone przez każdego„. Oznacza to, że miasto powinno być tworzone przez samych mieszkańców, bo tylko wtedy jego funkcjonowanie jako systemu będzie dopasowane do potrzeb osób, które w nim żyją. To zdanie można przenieść również na grunt naszego obszaru rewitalizacji – mieszkańcy doskonale wiedzą, jakiego chcą miejsca do życia i jeśli nie przekażą swojej opinii osobom odpowiedzialnym za zarządzanie miastem, to nigdy nie osiągną tego na czym im zależy.
Możliwość wpływania na funkcjonowanie miasta daje partycypacja społeczna, czyli włączanie się społeczeństwa w proces decydowania. Zasada partycypacji jest na tyle ważna, że została wyszczególniona w ustawie o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 r. jako element niezbędny do powodzenia całego procesu rewitalizacji. Generalną zasadą partycypacji jest to, że władze stwarzają warunki i zachęcają do tego, aby wszystkie zainteresowane osoby mogły wypowiedzieć się na każdym etapie procesu rewitalizacji. Ma to na celu z jednej strony poznanie potrzeb i oczekiwań tzw. interesariuszy, ale także wspieranie pojawiających się już oddolnych inicjatyw.
Partycypacja to także proces, którego uczą się zarówno władze miasta jak i sami mieszkańcy. Znana jest tzw. drabina partycypacji, której najniższym poziomem jest informowanie polegające na przekazywaniu informacji mieszkańcom na temat tego jakie działania są realizowane w mieście, jakie decyzje będą podejmowane. Jest to jednostronna forma komunikacji, w której udział społeczeństwa jest znikomy. Kolejnym szczeblem w drabinie jest konsultowanie, czyli wypracowywanie przez władze dokumentów, projektów, a następnie przekazywanie ich do publicznej wiadomości, zbieranie uwag, opinii od mieszkańców oraz uwzględnianie ich w wypracowanych rezultatach końcowych. Na najwyższym poziomie partycypacji jest współdecydowanie i współdziałanie, czyli wspólne tworzenie i realizowanie projektów, opracowywanie i wdrażanie dokumentów. I właśnie do tego poziomu powinniśmy dążyć, aby móc mieszkać w takiej okolicy, na jakiej nam zależy.
Partycypacja społeczna może przybierać różne formy. Można brać udział w badaniach, spotkaniach, warsztatach, spacerach organizowanych dla mieszkańców, które z jednej strony są okazją do opowiedzenia o tym, co przeszkadza w okolicy, a z drugiej strony są szansą do wspólnego poszukiwania rozwiązań. Inną formą jest przekazywanie swojej opinii np. poprzez maile, czy wypełniając ankiety. Partycypacja to także włączanie się w realizowane działania i wychodzenie z własną inicjatywą poprawy jakości i warunków życia oraz angażowania innych w te przedsięwzięcia. Może razem z sąsiadami chcielibyście zrobić coś dla waszego podwórka (np. przy współpracy z Miastem) – uporządkować, zorganizować sąsiedzkie spotkanie – to także są formy partycypacji w ramach rewitalizacji.
Dzięki współdecydowaniu i współdziałaniu podejmowane decyzje dotyczące życia codziennego są lepszej jakości, bardziej dopasowane do realnych potrzeb i problemów mieszkańców i innych użytkowników przestrzeni. Zwiększa się przejrzystość działań, a także stopień zrozumienia i akceptowalności ich przez mieszkańców.
Każdy widzi, że dzięki prowadzonym działaniom rewitalizacyjnym, Żyrardów z roku na rok staje się coraz bardziej atrakcyjny do życia. Chcemy jeszcze raz podkreślić, że rewitalizacja to nie tylko ładne elewacje budynków i drogi bez dziur. Rewitalizacja ma na celu m.in. poprawę jakości życia na wybranym obszarze poprzez wsparcie dzieci i osób dorosłych, pokazując im możliwości jakie niesie ze sobą aktywizacja społeczna i zawodowa. Do powodzenia procesu odnowy miasta w sferach: społecznej, gospodarczej, technicznej i funkcjonalno-przestrzennej niezbędny jest udział mieszkańców i innych interesariuszy. Wobec tego chcemy poznać opinie różnych stron zarówno mieszkańców domków jednorodzinnych, bloków i kamienic, na temat okolicy miejsca zamieszkania oraz przestrzeni przez nich użytkowanych. Inne będą także problemy seniorów i osób dopiero wchodzących w dorosłość. Włączenie w cały ten proces różnych grup społecznych pozwoli nam na wypracowanie rozwiązań, które będą łączyły te różne oczekiwania, dążenia i aspiracje.
W związku z powyższym firma Utila Sp. z o. o. na zlecenie Miasta Żyrardowa rozpoczyna serię spotkań, wywiadów i badań, które pomogą nam znaleźć przyczyny, dlaczego akurat na obszarze rewitalizacji skoncentrowane są wcześniej zidentyfikowane trudności. Bez dogłębnego zbadania poszczególnych problemów niemożliwe jest określenie działań, które będą stanowiły próbę ich rozwiązania.
Zebranie jak największej liczby opinii jest kluczowe dla powodzenia całego procesu rewitalizacji, dlatego zachęcamy do rozmowy z ankieterami i badaczami – każdy głos jest dla nas ważny.
Wszystkie zainteresowane osoby zapraszamy do kontaktu z Wydziałem Rewitalizacji i Rozwoju UMŻ oraz do śledzenia strony rewitalizacja.zyrardow.pl.
